Quan hệ giữa hai mệnh đề trong câu điều kiện tiếng Việt
Bài báo này cố gắng miêu tả một số kiểu quan hệ ngữ nghĩa giữa các mệnh đề trong câu điều kiện tiếng Việt, chủ yếu là 3 kiểu: quan hệ nhân quả, quan hệ suy luận và quan hệ hành động ngôn từ. Lý thuyết "điều kiện đủ" do Van der Auvvera khởi xướng được xem là cơ sở cho sự phân tích các quan hệ này. Trong các câu điều kiện nhân quả, các sự tình được miêu tả bởi mệnh đề điều kiện được coi là điều kiện đủ cho sự thi hành những sự tình được miêu tả trong mệnh đề chính. Những mối quan hệ này tồn tại trong phạm vi của "thế giới thực", được người nói và người nghe thừa nhận dựa vào tri thức nền của họ. Quan hệ nhân quả trong các câu điều kiện nhân quả ở một số khía cạnh khác với các câu chứa liên từ nhân quả. Một kiểu quan hệ quan trọng khác trong các câu điều kiện là quan hệ suy luận. Quan hệ này biểu đạt sự suy luận của người nói, và những câu
điều kiện chứa đựng những quan hệ kiểu này tồn tại trong lĩnh vực nhận thức, chứ không phải trong lĩnh vực nội dung, chúng liên kết các trạng thái nhận thức với nhau. Trong kiểu quan hệ này, mệnh đề điều kiện cung cấp một tiền đề, và mệnh đề chính đưa ra một kết luận được suy ra từ tiền đề đó. Những quan hệ kiểu này phức tạp về ngữ dụng và phụ thuộc vào nhiều bối cảnh. Kiểu quan hệ thứ ba là quan hệ hành động ngôn từ. Mệnh đề điều kiện của những câu điều kiện chứa quan hệ này có tính độc lập cao, không phụ thuộc vào nội dung của mệnh đề chính của chúng, và nội dung mệnh đề của câu với tư cách là một chính thể không chứa đựng những tiền ước về tính liên tiếp và tính nhân quả giữa các sự tình được miêu tả.