Vài nét về xã Trà Lũ (Nam Định) đầu thế kỷ XIX qua tư liệu địa bạ
Trà Lũ là một làng khá nổi tiếng của vùng đồng bằng duyên hải Bắc Bộ mà lịch sử gắn với nhiều sự kiện lớn của lịch sử dân tộc: ra đời trong công cuộc khai hoang lấn biển cuối thời Lê sơ là nơi ghi dấu bước chân đầu tiên của các giáo sĩ phương Tây trong hành trình truyền đạo Thiên chúa giáo vào nước ta, cũng là căn cứ địa cuối cùng của nghĩa quân Phan Bá Vành - nơi gánh chịu hậu quả nặng nề sau khi khởi nghĩa thất bại - và rồi chính người dân Trà Lũ lại tích cực tham gia vào công cuộc khẩn hoang lập ra các huyện Tiền Hải (Thái Bình), Kim Sơn (Ninh Bình), sau đó là Giao Thuỷ (Nam Định). Địa bạ Trà Lũ (1829) khác với địa bạ các địa phương khác. Đó không chỉ là bức tranh ruộng đất của Trà Lũ đầu thế kỷ XIX mà còn là sự phản ánh lịch sử lập làng và những biến động về mặt tự nhiên - xã hội của Trà Lũ, góp phần làm rõ hơn một số vấn đề của lịch sử Việt Nam.
Đây thực sự là nguồn tài liệu quí, nhất là đặt nó trong tình trạng khan hiếm nguồn tư liệu về Trà Lũ thời kỳ trung đại - hệ quả của chính những biến động về mặt tự nhiên, xã hội và điều kiện lịch sử đặc biệt nơi đây.